-
1 ornatus
I 1. ōrnātus, a, umpart. pf. к orno2. adj.3) отмеченный, награждённый ( honoribus C)4) почётный ( locus ad dicendum C)5) красивый, изящный (oratio, versus C)6) прекрасный, превосходный, выдающийся (homo o. in dicendo C; adulescens ornatissimus C)II ornātus, ūs m. (gen. sg. ī Ter) [ orno ]1) снаряжение, вооружение (o. militāris C)2) облачение, одежда (o. regalis G)4) сбруя (equus regio ornatu instructus PM)5) разукрашивание, украшение (portarum Hirt; urbis C; verborum C); краса ( aedilitatis C) -
2 species
spĕcĭes, ēi ( gen. sing. specie or specii, Matius ap. Gell. 9, 14, 15; gen. and dat. plur. were not in use in Cicero's time, but formarum, formis were used instead; cf. Cic. Top. 7, 30.—At a later period were introduced:I.specierum,
Pall. Oct. 14, 15; Cod. Just. 1, 2, 10; Cael. Aur. Tard. 1, 5, § 151; cf. Charis. p. 18 P.; and Diom. p. 281 P.:speciebus,
App. ad Asclep. p. 92, 25; Cod. Just. 11, 9, 1 al.; Dig. 28, 2, 29, § 10), f. [specio].Act., a seeing, sight, look, view (rare; cf.II.aspectus): speciem quo vortimus,
Lucr. 4, 242; so id. 4, 236 (for which, a little before, visus); 5, 707; 5, 724; Vitr. 3, 2 fin.; 5, 9:si tantis intervallis nostra species potest id animadvertere,
id. 9, 4:qui sensus nostros specie primā acerrime commovent,
Cic. de Or. 3, 25, 98:qui doloris speciem ferre non possunt,
id. Tusc. 2, 23, 54.—Pass., prop. that which is seen in a thing, i. e. the outward appearance, outside, exterior; shape, form, figure, mien, etc. (freq. and class.; syn. forma).A.Lit.:2.praeter speciem stultus,
Plaut. Most. 4, 2, 49:quod speciem ac formam similem gerit ejus imago,
Lucr. 4, 52; cf.:quae species formaque pugnae, qui motus hominum non ita expictus est, ut, etc.,
outlines, contours, Cic. Tusc. 5, 39, 114:esse aliquem humanā specie et figurā,
id. Rosc. Am. 22, 63:hominis esse specie deos confitendum est,
id. N. D. 1, 18, 48:edepol specie lepida mulier!
Plaut. Rud. 2, 4, 2; cf.:bellan' videtur specie mulier?
id. Bacch. 4, 7, 40; id. Most. 1, 3, 23; id. Mil. 4, 2, 10; 4, 6, 20:urbis speciem vidi,
id. Pers. 4, 4, 2; so,species praeclara oppidi,
Cic. Rep. 3, 32, 44; id. Verr. 2, 4, 58, § 129:sphaerae (Archimedeae), etc.,
id. Rep. 1, 14, 21:navium,
Caes. B. G. 4, 25; cf.:nova atque inusitata,
id. ib. 2, 31:horribilis,
id. ib. 7, 36:agro bene culto nihil potest esse specie ornatius,
Cic. Sen. 16, 57:horum hominum species est honestissima,
id. Cat. 2, 8, 18:ad speciem magnifico ornatu,
as to outward appearance, id. Verr. 2, 1, 22, § 58:populi,
id. Rep. 3, 33, 45:nec ulla deformior species est civitatis, quam illa, in quā opulentissimi optimi putantur,
id. Rep. 1, 34, 51: speciem honesti habere, the look or semblance of what is right, id. Off. 3, 2, 7:turba majorem quam pro numero speciem ferens,
Curt. 3, 2, 3; cf.:fallaces sunt rerum species, quibus credimus,
Sen. Ben. 4, 34, 1.—Something seen, a spectacle, sight, appearance:3.ponite itaque ante oculos miseram quidem illam ac flebilem speciem,
Cic. Phil. 11, 3:non tulit hanc speciem furiatā mente Coroebus,
Verg. A. 2, 407 (cf. I. supra).—Trop., that which is seen by the mind, an idea, notion: hanc illi idean appellabant:B.nos recte speciem possumus dicere,
Cic. Ac. 1, 8, 30; cf. id. Top. 7, 30:insidebat in ejus mente species eloquentiae,
id. Or. 5, 18:excellentis eloquentiae speciem et formam adumbrabimus,
id. ib. 14, 43:species, forma et notio viri boni,
id. Off. 3, 20, 81; cf.:prima sit haec forma et species et origo tyranni,
id. Rep. 2, 29, 51:qui species alias veri scelerisque capiet,
Hor. S. 2, 3, 208:utinam non inanes species anxio animo figuraret,
Curt. 7, 1, 36.—In partic.1.A look, show, seeming, appearance, semblance, pretence, cloak, color, pretext, etc. (opp. that which is real, actual, etc.).a.In gen.:b. (α).obiciuntur saepe formae, quae reapse nullae sunt, speciem autem offerunt,
Cic. Div. 1, 37, 81:ista securitas specie quidem blanda sed reapse, etc.,
id. Lael. 13, 47:cujus rei species erat acceptio frumenti,
Sall. J. 29, 4:fraudi imponere aliquam speciem juris,
Liv. 9, 11:specie liberā... re verā, etc.,
id. 35, 31; cf.:litteras inanis vanā specie libertatis adumbratas esse,
id. 33, 31, 2 Weissenb. ad loc.:plurimi ibi a fallaci equitum specie agasonibusque excepti sunt,
id. 7, 15, 7:si dux primam speciem adpropinquantis terroris sustinuisset,
id. 44, 6, 6 Weissenb. ad loc.:quae (nomina) primā specie admirationem, re explicatā risum movent,
Cic. Fin. 4, 22, 61:quaedam humanitatis habent primam speciem ut misericordia,
id. Tusc. 4, 14, 32:similitudinem quandam speciemque sapientium gerere,
id. Off. 3, 4, 16:si speciem utilitatis voluptas habere dicetur,
id. ib. 3, 33, 120.— Hence,With abl.:(β).fortis viros specie quādam virtutis adsimulatae tenebat,
Cic. Cael. 6, 14.—With sub:(γ).sub specie tutelae liberūm ejus invasisse regnum,
Curt. 9, 2, 7; 10, 6, 21; Liv. 44, 24, 4.—With per:(δ).per speciem celebrandarum cantu epularum,
Liv. 9, 30, 8:per speciem auxilii Byzantiis ferendi, re ipsā, etc.,
id. 39, 35, 4; 40, 13, 8; 42, 52, 8.—With in:2.si quis in speciem refectionis (viae) deteriorem viam facit,
Dig. 43, 11, 1, § 2.—Adverb.: in speciem, for a show, as a pretence:haud dubio in speciem consensu fit ad Poenos deditio,
Liv. 24, 1, 8:dilatā in speciem actione, re ipsā sublatā,
id. 3, 9, 13; so,ad speciem tabernaculis relictis,
Caes. B. C. 2, 35 fin.; id. B. G. 1, 51; Quint. Cic. Pet. Cons. 5, 18 al.—Also with gen.: in speciem, after the manner, in the fashion, like (cf. tamquam; poet.):3.inque chori ludunt speciem,
Ov. M. 3, 685:in montis speciem curvari,
id. ib. 15, 509; cf.:scorpiones vermiculos ovorum specie pariunt,
Plin. 11, 25, 30, § 86.—Pregn., like the Engl. show, for ornament, display, splendor, beauty (cf.:C.dignitas, venustas): ut in usum boni sint et in speciem populo,
Plaut. Most. 1, 2, 42:fuit pompa, fuit species, fuit incessus saltem Seplasiā dignus et Capuā,
Cic. Pis. 11, 24:adhibere quandam in dicendo speciem atque pompam,
id. de Or. 2, 72, 294:speciem candoremque caeli,
id. Tusc. 1, 28, 68; cf. id. N. D. 2, 37; 2, 39:specie et motu capere homines,
id. Brut. 62, 224:triumpho praebere speciem,
Liv. 34, 52, 10:addere speciem,
id. 37, 40; 9, 40:si fortunatum species et gratia praestat,
Hor. Ep. 1, 6, 49; cf. id. ib. 2, 2, 203:ducit te species,
id. S. 2, 2, 35:speciem Saturnia vaccae probat,
Ov. M. 1, 612:juvenis,
Juv. 10, 310:corporis,
Curt. 7, 9, 19; Vitr. 3, 2.—Transf.1.Concr. (for simulacrum, i. q. eidôgon).a.An appearance in sleep, a vision, apparition (mostly poet.), Lucr. 1, 125:b.repetit quietis Ipsa suae speciem,
Ov. M. 9, 473:voce suā specieque viri turbata soporem Excutit,
id. ib. 11, 677:in quiete utrique consuli eadem dicitur visa species viri, etc.,
Liv. 8, 6:per nocturnas species,
id. 26, 19; cf.:mirabundi velut ad somni vanam speciem,
id. 33, 32, 7; Sil. 13, 394; Curt. 3, 6, 7.—A likeness, image, statue: tum species ex aere vetus concidit... Et divum simulacra peremit fulminis ardor... Sancta Jovis species... Haec tardata diu species tandem celsā in sede locata, Cic. poët. Div. 1, [p. 1737] 12, 21.—2.Reputation, honor:3.o speciem dignitatemque populi Romani, quam reges pertimescant,
Cic. Dom. 33, 89.—The particular thing among many to which the looks are turned; hence, a particular sort, kind, or quality, a species:b.species pars est generis,
App. Asclep. p. 78, 26:harum singula genera minimum in binas species dividi possunt, etc.,
Varr. R. R. 3, 3, 3; cf.:genus est id, quod sui similes communione quādam, specie autem differentes, duas aut plures complectitur partes,
Cic. de Or. 1, 42, 189:primum illud genus quaerimus, ex quo ceterae species suspensae sunt... Homo species est, ut Aristoteles ait, canis species: commune his vinculum animal,
Sen. Ep. 58, 7; Varr. R. R. 1, 9, 4; id. L. L. 10, § 18; Cic. Inv. 1, 27, 40; id. Or. 10, 33; id. Top. 18, 68; Quint. 3, 6, 26; 3, 10, 2; 5, 10, 90 al.: codicillis multas species vestis, argenti specialiter reliquit, many kinds or sorts, Dig. 34, 2, 19; cf. ib. 41, 1, 7.—In later jurid. lang., a special case:c.proponitur apud eum species talis: Sutor puero discenti cervicem percussit, etc.,
Dig. 9, 2, 5 fin.; 31, 1, 85.— -
3 fruor
frŭor, fructus ( perf. fruitus est, Dig. 7, 4, 29:I.fruiti sumus,
Sen. Ep. 93, 7:fructus sum,
Vell. 2, 104, 3; Lucr. 3, 940; v. Neue, Formenl. 2, 562; part. fut. fruiturus, v. in the foll.; imp. FRVIMINO, Inscr. Orell. 3121; as famino from fari, see below, II.), 3, v. dep. n. [for frugvor, from the root FRVG, of fruges, fructus; Goth. bruk-jan; Germ. brauchen, to use], to derive enjoyment from a thing, to enjoy, delight in (with a more restricted signif. than uti, to make use of a thing, to use it; cf.:Hannibal cum victoria posset uti, frui maluit, relictaque Roma Campaniam peragrare,
Flor. 2, 6, 21:tu voluptate frueris, ego utor: tu illam summum bonum putas, ego nec bonum,
Sen. Vit. Beat. 10 fin.; cf.:id est cujusque proprium quo quisque fruitur atque utitur,
Cic. Fam. 7, 30, 2). Constr. with abl.; less freq. with acc. or absol.In gen.(α).With abl., Plaut. As. 5, 2, 68:(β).utatur suis bonis oportet et fruatur, qui beatus futurus est,
Cic. N. D. 1, 37, 103; cf.:plurimis maritimis rebus fruimur atque utimur,
id. ib. 2, 60, 152:commoda, quibus utimur, lucemque, qua fruimur,
id. Rosc. Am. 45, 131:aevo sempiterno,
id. Rep. 6, 13; cf.:immortali aevo,
Lucr. 2, 647:vitā,
Cic. Clu. 61, 170; id. Cat. 4, 4, 7; Sall. C. 1, 3; Tac. A. 16, 17; Sen. Ep. 61, 2:omnibus in vita commodis una cum aliquo,
Caes. B. G. 3, 22, 2:voluptatibus,
Cic. Rep. 3, 12; v. infra:optimis rebus,
Phaedr. 4, 24, 9:gaudio,
Ter. Hec. 5, 4, 2:meo amore,
Prop. 2, 1, 48; cf.thalamis,
Ov. F. 3, 554:etiam his, quae nec cibo nec poculo sunt, frui dicimur, etc.,
Donat. ad Ter. Eun. 4, 7, 46:recordatione nostrae amicitiae,
Cic. Lael. 4, 15:usu alicujus et moribus,
id. ib. 9, 32:securitate (animus),
id. ib. 13, 44:timore paventum,
Sil. 12, 566; cf.poenă,
Mart. 8, 30, 3:quod (genus vitae), virtute fruitur,
Cic. Fin. 4, 6, 15 Madv. N. cr. al.:quo (spectaculo) fructus sum,
Vell. 2, 104, 3:omnium rerum cognitione fructi sumus,
Sen. Ep. 93 med.:non meo nomine, sed suo fructus est emptor,
Dig. 7, 4, 29:mundo,
Manil. 1, 759:eum esse beatum, qui praesentibus voluptatibus frueretur confideretque se fruiturum aut in omni aut in magna parte vitae,
Cic. Tusc. 3, 17, 38.—Of personal objects, to enjoy one's society:neque te fruimur et tu nobis cares,
Cic. Att. 2, 1, 4:Attico,
Nep. Att. 20:ut sinat Sese alternas cum illo noctes hac frui,
Plaut. As. 5, 2, 68:cara conjuge,
Tib. 3, 3, 32:viro,
Prop. 2, 9, 24.—With acc.:(γ).pabulum frui occipito,
Cato, R. R. 149, 1: ea, quae fructus cumque es, periere profusa, Lucr. 3, 940:meo modo ingenium frui,
Ter. Heaut. 2, 4, 21.—In the part. fut. pass. (only so in class. prose):permittitur infinita potestas innumerabilis pecuniae conficiendae de vestris vectigalibus, non fruendis sed alienandis,
Cic. Agr. 2, 13, 33; cf. id. Fin. 1, 1, 3:nobis haec fruenda relinqueret, quae ipse servasset,
id. Mil. 23, 63:ejus (voluptatis) fruendae modus,
id. Off. 1, 30, 106:justitiae fruendae causa,
id. ib. 2, 12, 41:agro bene culto nihil potest esse nec usu uberius nec specie ornatius: ad quem fruendum non modo non retardat, verum etiam invitat senectus,
id. de Sen. 16, 57:quem (florem aetatis) patri Hannibalis fruendum praebuit,
Liv. 21, 3, 4:res fruenda oculis,
id. 22, 14, 4.—Absol.:II.satiatis et expletis jucundius est carere quam frui,
Cic. de Sen. 14, 47:datur: fruare, dum licet,
Ter. Heaut. 2, 3, 104:quae gignuntur nobis ad fruendum,
Cic. Leg. 2, 7, 16; cf.:di tibi divitias dederant artemque fruendi,
Hor. Ep. 1, 4, 7:fruebamur, cum, etc.,
were delighted, Plin. Pan. 34, 4.—In partic., jurid. t. t., to have the use and enjoyment of a thing, to have the usufruct:quid? si constat, hunc non modo colendis praediis praefuisse, sed certis fundis patre vivo frui solitum esse?
Cic. Rosc. Am. 15, 44:EVM AGRVM POSIDERE FRVIQVE VIDETVR OPORTERE,
Inscr. Orell. 3121 (A. U. C. 637); cf.: AGRVM POSIDEBVNT FRVENTVRQVE, ib.: AGRVM NEI HABETO NIVE FRVIMINO, ib.; and:QVOD ANTE K. IAN. FRVCTI SVNT ERVNTQVE VECTIGAL, ib.: ut censores agrum Campanum fruendum locarent,
Liv. 27, 11, 8; cf. id. 32, 7, 3:qui in perpetuum fundum fruendum conduxerunt a municipibus, etc.,
Dig. 6, 3, 1; cf. Ter. Ad. 5, 8, 27.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский